Column - Pas op de plaat
Discords.nl Reisgenoot Friso Pas schrijft vanaf nu maandelijks een muzikale column voor onze website. De eerste 'Pas op de plaat' column gaat over Friso's eerste keer luisteren naar het grensverleggende 'Revolution' van The Beatles: Scroll dus lekker door...
De eerste keer
Harde gitaren hebben een enorme verandering teweeggebracht in de muziek, en dat begon langer geleden dan je denkt. En dan heb ik het over de vervorming in het geluid van dit instrument, oftewel distortion. Vanaf de 2e helft van de jaren 40, werd er al geëxperimenteerd met de electronica van gitaren en de bijbehorende apparatuur. Bluesgitaristen als Elmore James en Buddy Guy vervingen hun gitaarelementen (pick-ups) met Humbuckers voor een luider, dikker geluid.
Rock and Roll in de jaren 50 verdrong voor een groot deel de piano en de saxofoon als leidend instrument in deze nieuwe muziekstroming. Chuck Berry draaide de Gain op de versterkers verder open, voorbij de bedoelde niveaus, om vervorming te krijgen. Diverse gitaristen ontdekte verder dat het geluid uit de speakers vervormd klonk, toen hun versterkers per ongeluk bij transport beschadigd raakten. Men ging vervolgens zelf buizen en speakers in de versterkers manipuleren voor een rauwere, agressievere klank. Link Wray overkwam dit ook, en prikte extra gaten in zijn speakers voor nog meer vervorming, en gebruikte effecten die tot dan toe alleen voor zang werd gebruikt, zoals Echo. Dit is goed te horen op het nummer “Rumble” uit 1958.
Het eerste harde gitaarnummer, dat ik ooit hoorde en te gek vond, en natuurlijk nog veel vaker wilde horen, was Revolution van The Beatles, een nummer uit 1968. Niet de slomere albumversie van het zogenoemde White Album, maar de scheurende versie, oorspronkelijk uitgebracht als de B-kant van de Hey Jude single.
Ik moet een jaar of 5, 6 zijn geweest, toen ik werd blootgesteld aan de muzikale kracht van zo’n heftig geluid. Van mijn ouders had ik mijn eerste platenspeler gekregen. Ik denk dat ze beseften hoeveel muziek voor mij betekende, omdat ik al als kleuter graag naar muziek luisterde en erop reageerde. Thuis en in de auto stond er vaak muziek aan. Mijn moeder was muzikaal, kon noten lezen en heeft viool gespeeld en een beetje piano. Ze stimuleerde mij in het ontwikkelen van mijn smaak.
Wat een rijkdom eigenlijk, zo jong al. Kon ik op m’n eigen kamer plaatjes draaien. Het was een houten kofferspeler, rood gekleurd. De deksel klapte je open en kon je vastzetten op een scharniertje. Het bizarre van dat ding was, dat het behalve 33 en 45, ook 78 en 16 toeren kon spelen.
Lekker pielen met die verschillende snelheden, en wat klonk het dan gek. Aangesloten aan een versterker met 2 speakers. Gefascineerd tuurde ik naar de ronddraaiende singles en LP’s, met de verschillende labels in allerlei kleuren, mooie logo’s van de platenlabels en zo verdween ik in de liedjes, die in de groeven zaten.
Dik 50 jaar geleden, in April 1973, verschenen ‘de Rode’ en ‘de Blauwe’, oftewel de 2 bekende dubbel LP compilaties van The Beatles, onlangs opnieuw uitgebracht in prachtige versies met extra nummers. De officiële titels van deze twee verzamelaars zijn 1962-1966 en 1967-1970 en bevatten een mooi overzicht van de bekendste liedjes, inclusief de non-album singles en B-sides.
Ik had alleen de blauwe. Weet helaas niet meer van wie ik die heb gekregen. Zelf platen kopen kwam een paar jaar later pas. Helemaal grijs gedraaid staat die dubbel-lp nog steeds tussen mijn oude platen op zolder. Hierop staat die harde versie van Revolution, een politiek getint nummer van John Lennon met een pacifistische insteek. Wist ik als kind niet natuurlijk. Het rockte en het schreeuwde. Dáár ging het om. Volume standje 11.
Die brute aanval van het intro, de vlammende gitaaraanval, gevolgd door die donderende drumslag en dan die schreeuw, ook compleet overstuurd. Het deed echt iets met me, ook al kon ik als jonge knul niet onder woorden brengen wat dat was, waarom ik me daardoor zo... geweldig voelde, euforisch.
Er zijn Super-8 amateurfilmbeelden van mij uit die tijd, dat ik luchtgitaar speel in de achtertuin. Mijn hoofd wordt langzaam roder en roder en komt er bijna stoom uit, uitbundig in het moment van mijn optreden, terwijl ik een liedje in de camera zing (helaas geen geluid) en mijn broer stiekem achter mijn rug langs loopt en gekke bekken naar me trekt. Ik zag dat niet, en trok nergens wat van aan. Blijkbaar wist hoe ik mezelf moest uiten, dat ik wilde rocken. Gewoon knallen met die hap!
Niemand in mijn omgeving heeft me laten zien hoe ik dat moest doen, maar het ziet er volkomen legitiem uit. Weet zeker dat het Toppop geweest moet zijn, hét muziekprogramma van de jaren 70, waar ik trouw elke week naar keek. Aan de buis gekluisterd kwam de muziek op me af en drong mijn bewustzijn, mijn ziel binnen. Later ontdekte ik natuurlijk allerlei andere toffe rockbands via radio en TV, vrienden, oudere broers van vrienden, en hardrockende neven en nichten.
En dat was dat. Geen weg terug. Mijn smaak is weliswaar breder geworden, maar mijn hart ligt in de Rock. Al die subgenres had je toen nog niet. Classic Rock noemen ze het nu, en Hardrock.
Vroeger riep mijn moeder soms onderaan de trap, “Mag het wat zachter?”, in een poging erboven uit te komen, als ik uit mijn dak aan het gaan was. Maar ja, dat mag eigenlijk nooit zacht. Dat moet je gewoon lekker hard zetten!
Meer lijstjes #2
In december ontkom je niet aan de vele beste-van-lijstjes. Als 'platenbaas' al helemaal niet :-)) Wij luisterden al naar de Snob 2000 (bij Pinguin Radio) en uiteraard staat de Top 2000 (bij Radio 2) op de rol. Zelf maakten wij al een lijst met de 33 best verkopende platen in onze winkel van het (bijna) afgelopen 2023.
Deze week hebben wij een terugbliklijst samengesteld met kikke albums uit 2023: platen die wij veel hebben gedraaid; zelf hebben aangeschaft of op onze verlanglijst hebben gezet; en bovendien nog op voorraad hebben in de winkel. Je vind onze Toppers 2023 hier!
Nieuw bij Discords.nl
De nieuwe aanwinsten vind je hier. Wij kloppen voortdurend nieuwe titels in, dus klik regelmatig op het dynamische overzicht om te kijken of er iets voor jou bij zit!
Pre-orders
Benieuwd welke albums er binnenkort bij ons in de platenbakken staan? De pre-order selectie vind je hier.
Banners bij Discords.nl
Wekelijks fabrieken wij banners voor de website om specifieke albums in de spotlight te zetten. Deze week vind je er de eerste 6 platen in de onderstaande playlist. Alle andere platen komen ook in deze blog voorbij. Zet hem maar vast aan terwijl je verder scrollt.
Merchs bij Discords.nl
Naast LP's, CD's en Singles verkopen we ook veel ander tofs zoals shirts van Okimono, Bandtees, Muziek Trivia & Games, Rock Art en die geweldige Rock n Roll mokken van PolonaPolona.
Je kunt ook toffe combi's maken... Zoals de unieke neo-pop-art 'Bruce Springsteen' van Nick Twaalfhoven in de mix met de 2e hands (Very Good Plus) LP 'The River' van deze legende (van reisgenoten Hilbert & Jan; klik hier voor de collectie)!
Voordeel Albums bij Discords.nl
Op de website zijn de LP's eenvoudig op prijs te sorteren. In de platenzaak lukt dit niet. Daarom hebben we voordeelbakken gemaakt. Blader er eens doorheen als je weer in de winkel bent.
En vergeet ook niet in de SALE collecties te kijken: 10% korting en 20% korting.
Discords Radio Tips
Blok woensdagen om 19.00 in jouw agenda voor een uurtje kikke muziek bij DISCORDS RADIO
Bij het samenstellen van de wekelijkse mixtape van al het moois in onze platenbakken, kunnen wij onze mee-pak-drang nauwelijks de baas. Op woensdag 20 december draaiden we onder meer de heerlijke poppy 'She Said She Said' van The Beatles; de hoekige punky 'Can't Hardly Wait' van The Replacements; de fantastische dream-poppert 'Be On Your Way' van Daughter; en de electronische post-punkert 'Damn Nation' van Kollee. Klik snel voordat wij zelf klikken :-))
